کابل های فشار ضعیف :
به منظور اتصال تجهیزات الکتریکی به یکدیگر و توزیع و مصرف انرژی الکتریکی در ولتاژ های فشار ضعیف تا یک کیلو ولت از کابل های فشار ضعیف استفاده می گردد. کابل های فشار ضعیف بسته به نوع کاربرد، در انواع مختلفی تولید و مصرف می گردد. این کابل ها بر اساس الزامات استاندارد IEC 60502 پارت 1 تولید می شوند.
در ادامه به بررسی ساختار کابل های فشار ضعیف می پردازیم:
کابل های فشار ضعیف از ساختار ساده ای برخوردار هستند. به طور کلی ساختار یک کابل فشار ضعیف به شرح زیر می باشد :
هادی کابل :
هادی، هسته مرکزی و قسمتی از کابل است که جریان الکتریکی را از خود عبور می دهد.در کابل های فشار ضعیف، هادی مهمترین قسمت یک کابل است و از سه جنبه قابل بررسی است :
جنس هادی : هادی ها از فلزاتی تولید می شوند که رسانایی بالایی دارند. طلا، نقره، مس و آلومینیوم از جمله مهمترین فلزاتی هستند که بالاترین میزان گذردهی الکتریکی را در بین فلزات رسانا دارا می باشند. اما به علت قیمت بالای طلا و نقره و کم بودن استقامت مکانیکی آنها در مقابل کشش، هادی کابل ها به طور معمول از مس و یا آلومینیوم تولید می گردد.
بدین ترتیب کابل های فشار ضعیف از نظر جنس هادی به دو نوع مسی و آلومینیومی تقسیم می شوند.
تصویر کابل با هادی مسی
تصویر کابل با هادی مسی
نوع هادی : هادی کابل های فشار ضعیف در دو نوع مفتولی و یا افشان تولید می گردند. هادی های مفتولی از یک رشته سیم تشکیل شده اند و انعطاف پذیری کمی دارند. اما هادی های افشان یا رشته ای از چندین رشته سیم نازک به هم تابیده شده تشکیل شده اند که به آنها خاصیت انعطاف پذیری میدهد. همچنین هادی ها از نظر شکل نیز در دو نوع گرد و مثلثی (سکتور) تولید می گردند.
تصویر کابل با هادی مفتولی
تصویر کابل با هادی افشان
تصویر کابل با هادی مثلثی
تصویر کابل با هادی گرد
سطح مقطع : مشخصه دیگر هادی کابل، سطح مقطع است که به عنوان سایز کابل اعلام می گردد. سطح مقطع کابل ها با توجه به میزان جریان عبوری و نوع کاربرد آن ها تعیین می گردد. واحد اندازه گیری سطح مقطع میلیمتر مربع می باشد و بر اساس استاندارد IEC 60228 از سایز 0.5 تا 2500 میلیمتر تعیین شده است. و ابعاد آن در همه تولید کنندگان یکسان است.
عایق کابل :
به منظور عایق نمودن هادی های الکتریکی از محیط اطراف خود، از لایه ای به نام عایق در کابل ها استفاده می شود. این لایه در کابل های فشار ضعیف به طور مستقیم بر روی هادی قرار دارد و هادی کابل را عایق می نماید.
عایق کابل در کابل های فشار متوسط به طور معمول از PVC یا پلی اتیلن تولید میگردد. البته بسته به نوع کاربرد، عایق می تواند از مواد دیگری مانند سیلیکون یا XLPE یا مواد پلیمری دیگر تولید شود.
تعداد کور :
به مجموع هادی و عایق روی آن هسته یا کور گویند. کابل های فشار ضعیف در تعداد کور های مختلفی از جمله تک کور، دو کور، سه کور، چهار کور و پنج کور تولید می گردد. انتخاب تعداد کور کابل بسته به نوع مصرف آن دارد. به عنوان مثال مصرف کابل سه کور در شبکه های سه فاز می باشد و کابل های پنج کور در سیستم هایی است که شامل سه فاز، یک نول و یک ارت می باشد.
کابل تک کور
کابل دو کور
کابل سه کور
کابل چهار کور
کابل پنج کور
غلاف کابل :
غلاف کابل، روکش نهایی کابل است. وظیفه اصلی این لایه در کابل های فشار ضعیف آب بندی نمودن کابل از محیط بیرون آن می باشد.
لایه بیرونی معمولا از PVC تولید می گردد. این ماده ارزان، با دوام و در دسترس می باشد. اما در شرایطی که خصوصیاتی نظیر مقاومت در برابر حرارت، مقاوت در برابر قارچ، مقاومت در برای اشعه UV، هالوژن فری بودن و .... مورد نظر باشد نیاز است از مواد دیگری استفاده گردد.
لایه هایی که تا اینجا ذکر شده است، لایه های استاندارد یک کابل های فشار ضعیف می باشد. به کابلی که صرفا دارای لایه های بالا است کابل فشار ضعیف جنرال گفته می شود.
اما بنا به شرایط و محیط نصب کابل و نوع مصرف، یک کابل فشار ضعیف می تواند لایه های بیشتری نیز داشته باشد. این لایه ها به شرح زیر می باشد.
شیلد یا ارت :
ارت یا شیلد در کابل های فشار ضعیف یک لایه فلزی است که جنس آن معمولا از مس می باشد. این لایه به دور کابل تابیده می شود. کاربرد این لایه عموما در سیستم ارتینگ و حفاظت از کابل در مقابل نویز های اطراف می باشد.
سرب:
در شرایط محیطی که دارای آلودگی های شیمیایی و نفتی هستند نیاز است کابل به وسیله یک لایه، از نفوذ این آلودگی ها به داخل آن محافظت شوند. بدین منظور در این کابل ها از یک لایه یک تکه سربی به دور کابل استفاده می شود تا از نفوذ آلودگی های محیطی جلوگیری نماید.
آرمور :
آرمور یا زره لایه ای است که لایه های زیرین کابل را در برابر صدمات مکانیکی محفوظ می دارد و در شرایطی که کابل در معرض صدمات مکانیکی از قبیل برخورد بیل های مکانیکی و … قرار دارد از آرمور استفاده می شود.
آرمور کابل های فشا ضعیف تک کور از جنس آلومینیوم و آرمور کابل مولتی کور از جنس گالوانیزه می باشند. همچنین آرمور در دو نوع نواری و وایری تولید می گردد.
ذکر این نکته ضروری است :
لایه های کابل بسته به نوع مصرف و نیاز خریدار قابل تغییر است. لذا لایه های معرفی شده مربوط به عموم کابل ها و از جمله کابل های مورد مصرف در ایران می باشد.