تفاوت سیستم های AIS و GIS
دسامبر 25, 2023موسسات استاندارد سازی صنعت برق
استاندارد را می توان مجموعه ای قراردادها، قوانین و مقرراتی است که در مورد یک پدیده تدوین شده است و مورد پذیرش همه قرار دارد تعریف نمود. اما استاندارد از دیدگاه فنی به معنی وضع قوانین و مقرارتی برای تعیین کیفیت و مشخصات مطلوب یک کالا است. دامنه استاندارد ها امروزه کلیه صنایع را در بر می گیرد و صنعت برق نیز جزو صنایع اصلی است که استاندارد های مختلفی برای آن وضع گردیده است.
استاندارد های صنعت برق مجموعه قواعد و دستورالعمل هایی هستند که برای طراحی، نصب، آزمون و نگهداری از تجهیزات و سیستم های برقی تعریف شده اند. با رعایت استاندارد تولیدکنندگان و مصرف کنندگان می توانند از ایمنی و کارایی تجهیزات در زمینه‌ها و بخش‌های مختلف اطمینان حاصل نمایند.
از گذشته تا کنون سازمان ها و نهاد های متعددی در سرتاسر دنیا اقدام به تهیه و انتشار استاندارد در صنعت برق نموده اند که در این مقاله برخی از مهم ترین و معتبرترین استاندارد ها و موسسات استاندارد صنعت برق در دنیا را معرفی می کنیم.
IEC Standards
استاندارد های IEC توسط کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک International Electrotechnical Commission تدوین و منتشر می شود. IEC که یک موسسهٔ استاندارد غیرانتفاعی غیردولتی است، استانداردهای بین‌المللی را برای کلیه فناوری‌های الکتریکی، الکترونیکی که در مجموع به عنوان "الکتروتکنولوژی" شناخته می‌شوند، تهیه و منتشر می‌کند. استانداردهای IEC طیف گسترده ای از فناوری ها از تولید، انتقال و توزیع برق گرفته تا لوازم خانگی و تجهیزات اداری، نیمه هادی ها، فیبر نوری، باتری ها، انرژی خورشیدی، فناوری نانو و انرژی دریایی و بسیاری دیگر را پوشش می دهد. این سازمان از اواخر قرن 19 میلادی آغاز به کار کرده و در حال حاضر بیش از 88 کشور عضو رسمی این سازمان بوده و حدود 80 کشور دیگر به طور غیر رسمی با آن همکاری دارند. استاندارد IEC که مقر اصلی آن در ژنو واثع شده است امروزه معتبرترین استاندارد در صنعت برق می باشد که به عنوان مرجع در کلیه کشور ها پذیرفته شده است.
IEEE Standards
استاندارد IEEE توسط موسسه مهندسی برق و الکترونیک Institute of Electrical and Electronics Engineers منتشر می شود. این موسسه که دفتر مرکزی آن در شهر نیویورک آمریکا می باشد در سال 1963 از ادغام موسسه مهندسین برق آمریکا و موسسه مهندسین رادیو تشکیل شده است و به طور تخصصی و حرفه ای در رشته مهندسی الکترونیک و برق فعالیت دارد. استاندارد IEEE یکی از اصلی ترین استاندارد ها در آمریکا و کشور های اروپایی به شمار می رود.
DIN Standards
استاندارد DIN توسط موسسه استاندارد آلمان German Institute for Standardization تدوین و منتشر می شود. موسسه DIN یک سازمان استانداردسازی ملی آلمانی می باشد که دفتر مرکزی آن در برلین واقع شده است. این سازمان از سال 1917 شروع به فعالیت نموده و تا به امروز بیش از 30 هزار عنوان استاندارد در کلیه صنایع و تکنولوژی ها منتشر نموده است.
ASTM Standards
استاندارد ASTM توسط انجمن مواد و آزمون آمریکا American Society for Testing and Materials International تدوین و منتشر می شود. این انجمن یکی از بزرگترین و قدیمی ترین سازمان‌های بین‌المللی توسعه‌دهندهٔ استاندارد است. که در سال 1898 در پنسیلولنیای آمریکا تاسیس شده است و امروزه بیش از 30000 عضو از 120 کشور دنیا با آن همکاری دارند. استاندارد های ASTM شامل استانداردهای فنی برای مواد، محصولات، سیستم ها و خدمات می باشد.
VDE Standards
استاندارد های VDE توسط انجمن برق، الکترونیک و فناوری‌های اطلاعات آلمان Verband der Elektrotechnik تهیه و منتشر می شود. موسسه VDE یکی از بزرگترین و معتبرترین موسسات علمی و فنی در اروپا است که در سال 1983 تاسیس گردیده است و امروزه بیش از 35 هزار عضو دارد. مقر اصلی این سازمان در فرانکفورت آلمان است. استانداردهای VDE زمینه ها و موضوعات مختلفی مانند تاسیسات الکتریکی، ترانسفورماتورهای قدرت، فیوزها، محاسبات خطر فلاش قوس الکتریکی، سیستم های زمین، حفاظت در برابر صاعقه، دوشاخه ها و پریزها و موارد دیگر را پوشش می دهند.
EN Standards
استاندارد های EN که با نام Euronorm ( برگرفته از نام آلمانی Europäische Norm) نیز شناخته می شوند، استانداردهای فنی هستند که توسط یکی از سه سازمان استاندارد اروپایی (ESO) تصویب شده اند:
− کمیته استانداردسازی اروپا (CEN)
− کمیته اروپایی استانداردسازی الکتروتکنیکی (CENELEC)
− موسسه استانداردهای مخابرات اروپا (ETSI)
استاندارد های EN امروز استاندارد های مرجع در اتحادیه اروپا است و تلاش می شود جایگزین استاندارد های ملی کشور های عضو اتحادیه اروپا شود. با رعایت این استاندارد یک تولید کننده می تواند در کلیه کشور های عضو اتحادیه اروپا کالای خود را به فروش رساند.
CENELEC Standards
استانداردهای CENELEC توسط کمیته استانداردسازی الکتروتکنیک اروپا European Committee for Electrotechnical Standardization تدوین می شود. این موسسه مرجع اصلی و مسئول استانداردسازی در زمینه مهندسی برق در اروپا می باشد. با توجه به اینکه استاندارد های CENELEC به همراه استاندارد های موسسه ETSI (در زمینه ارتباطات) و موسسه CEN (در زمینه سایز حوزه های فنی) در مجموع سیستم اروپایی استاندارد سازی فنی را تشکیل می دهند، این استاندارد های با نام CEN CENELEC نیز منتشر می شود.
BS Standards
استاندارد BS توسط مؤسسه استاندارد بریتانیا British Standards Institution ارائه می گردد. این مؤسسه در سال ۱۹۰۱ تأسیس شده و یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین موسسات استاندارد در جهان است که به عنوان سازمان استاندارد ملی بریتانیا استانداردهای فنی را برای طیف گسترده ای از محصولات و خدمات تولید نموده و گواهینامه ها و خدمات مرتبط با استانداردها را به مشاغل ارائه می دهد.
در این مقاله سعی نمودیم اصلی ترین و مهم ترین موسساتی که در دنیا اقدام به تهیه و انتشار استاندارد در زمینه تجهیزات برقی نموده اند را معرفی کنیم. ذکر دو نکته در اینجا ضروری است :
• به جز مووسسات ذکر شده، سازمان هایی نیز وجود دارند که به صورت ملی اقدام به تدوین استاندارد می نمایند. به عنوان مثال در ایران شرکت توانیر برای صنعت برق ایران اقدام به تهیه دستورالعمل برای تجهیزات برقی نموده است. اما این دستورالعمل ها منطق با سایز استاندارد های بین المللی است لذا از ذکر این سازمان ها در این مقاله اجتناب شده است.
• سازمان های ذکر شده همگی مهم و اثر گذار در صنعت برق دنیا هستند . اما امروزه استاندارد IEC به عنوان مرجع اصلی استاندارد صنعت برق در دنیا شناخته شده است و به طور مدام استاندار های آن بروزرسانی می گردد. لذا می توان استاندارد های IEC را مهمترین استاندارد برای تولید تجهیزات صنعت برق دانست.
